Όπερα Opus Elgin - Θεόδωρος Στάθης

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΤΑΘΗΣ

Δημιουργός - Θεόδωρος Στάθης

LEE BREUER

Σκηνοθεσία - Χριστόφορος Χριστοφής

Slide 1

Δημήτρης
Καβράκος

Νίνα Λοτσάρη

Διονύσης Σούρμπης

Slide 1

Μουσική Διεύθυνση - Peter Tiboris

Slide 1

Χορογραφίες - Έρση Πήττα

Opus Elgin: Η καταστροφή του Παρθενώνα

Η αντίδραση ήταν και παραμένει έντονη γιατί για πρώτη φορά δεν είχαμε απλώς την κλοπή μαρμάρινων γλυπτών, που τότε το φαινόμενο της αρχαιοκαπηλίας ήταν έντονο και παλαιό που είχε αρχίσει με την πτώση της Ελλάδας στα χέρια της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας (ακόμα και ο Νέρων εθεάθη να κουβαλά δελφικά μάρμαρα), αλλά την καταστροφή ενός από τα πιο τέλεια έργα τέχνης, δηλαδή του Παρθενώνα ως σύνολο, το έργο του Φειδία του Ικτίνου και του Καλλικράτη. Το έργο της δημοκρατίας, του Χρυσού Αιώνα.

Το έργο αυτό υπέστη διάφορες ζημιές στη μακραίωνη ιστορία του, από τους βομβαρδισμούς του στρατηγού Μποροζίνη έως και τις Τουρκικές επιχειρήσεις και βανδαλισμούς. Αλλά πρώτη φορά επιχειρείτο η αποκόλληση και αφαίρεση γλυπτών του για πώληση και οικονομικό όφελος. Ο Έλγιν με την πράξη του για πρώτη φορά κατέστρεφε ένα έργο τέχνης για να αποκτήσει ένα μέρος του, το οποίο πούλησε στην κυβέρνηση της Μεγάλης Βρετανίας!

Κι αν σήμερα υπάρχουν αποφάσεις του ΟΗΕ για την επιστροφή αυτών των κλοπιμαίων είναι γιατί αυτά στερούν τη δυνατότητα στο έργο τέχνης “ο Παρθενώνας” να είναι ολοκληρωμένο ως έργο, όσο αυτό είναι δυνατό. Είναι χαρακτηριστικά άλλωστε τα λόγια του Edward Clark μετά την καταστροφική αποκόλληση των μαρμάρων που είπε: “της υφηλίου οι πρεσβευτές και οι ηγεμόνες όλοι. Όλα τα πλούτη των κρατών, καθώς και η ιδιοφυία τους ουδέποτε θα μπορέσουν να αποκαταστήσουν τη βάρβαρη ζημιά”.

Η λεηλασία των γλυπτών μαρμάρων της Ακρόπολης των Αθηνών, του ναού της Αμφέας, της Αφροδίτης της Μήλου, του Απόλλωνα στις Βάσσες, των μαρμάρων των Δελφών και τόσων άλλων σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας έχει απασχολήσει την ανθρωπότητα δια μέσω των αιώνων που θεωρεί αυτούς τους θησαυρούς και δική της κληρονομιά. Το μεγαλύτερο όμως ενδιαφέρον της παρατηρήθηκε με τη λεηλασία των μαρμάρων του Παρθενώνα από τον πρέσβη τότε της βρετανικής αυτοκρατορίας Λόρδου Έλγιν κατά τη διάρκεια της πρώτης δεκαετίας του 1800 μ.χ., με την Ελλάδα να βρίσκεται υπό τουρκικό ζυγό και ανήμπορη να αντιδράσει.

Τότε αντέδρασαν σε αυτή την πράξη πολλές προσωπικότητες εκείνης της εποχής, ιδιαίτερα του ευρωπαϊκού χώρου της διανόησης, όχι των κυβερνήσεων, όπως του Βρετανού Λόρδου Μπάιρον, του Γάλλου Έρνεστ Ρενάν, του Βρετανού ποιητή Shelley, του Γάλλου Σατωμπριάν κ.α.

Παρόλα αυτά, οι Βρετανικές αρχές, ακόμα και σε επίπεδο του σημερινού Πρωθυπουργού Κάμερον, επειδή κατέχουν τα μάρμαρα του Παρθενώνα, θεωρούν πως δικαιωματικά τους ανήκουν! Να θυμίσω όμως, με την ευκαιρία αυτή, σε όλους αυτούς που χρησιμοποιούν αυτό το επιχείρημα την πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σε προσφυγή της κ. Λοιζίδου κατά των τουρκικών δυνάμεων κατοχής διεκδικώντας την περιουσία της, ότι κατοχή δεν σημαίνει ιδιοκτησία! Πόσο μάλλον όταν η κατοχή των μαρμάρων είναι προϊόν συναλλαγής μεταξύ κλεπταποδόχου (Επίσημες Βρετανικές Αρχές) και αρχαιοκάπηλου (Lord Elgin, πρέσβης κατά την περίοδο της ληστείας, της Μ. Βρετανίας).

Υπάρχουν πολλές καταθέσεις προσωπικοτήτων της υφηλίου που καταδικάζουν την εγκληματική πράξη του Έλγιν, καθώς επίσης και την αρνητική στάση των επίσημων αρχών της Βρετανίας να επιστρέψουν επιτέλους τα κλεμμένα μάρμαρα. Δυστυχώς και οι σημερινές αρχές συνεχίζουν να λειτουργούν όπως και οι πρόγονοί τους ως κοινοί κλεπταποδόχοι και αρχαιοκάπηλοι, παρά τις αποφάσεις του ΟΗΕ για τα θέματα αυτά.Με αυτά τα δεδομένα της εποχής μας σκέφτηκα να προχωρήσω στην σύνθεση της όπερας με τίτλο: ” Όπους Έλγιν: Η καταστροφή του Παρθενώνα” για να προσθέσω ακόμα ένα μέσο άσκησης, πίεσης με στόχο την επιστροφή των μαρμάρων. Η μουσική μπορεί να επαναλαμβάνεται άρα και η ιστορία της λεηλασίας των μαρμάρων της Ακρόπολης συχνότερα και παντού σε όλη την υφήλιο, απ΄ ότι άλλου είδους ενέργειες.